Wat zijn negatieve emoties en hoe stopt u ze?

Leestijd: 5 minuten

De term ‘negatieve emoties’ valt regelmatig, maar wat wordt er precies mee bedoeld?

Het gaat om gevoelens als woede, schuldgevoel, stress, angst, minderwaardigheidsgevoelens, spijt, bitterheid en wrok. Dit zijn gevoelens die geen positief voordeel opleveren voor ons leven of ons mentale welzijn. Deze negatieve emoties zijn niet alleen schadelijk voor onszelf, maar ook voor iedereen om ons heen, thuis en op het werk. Negatieve emoties kunnen onze mentale en fysieke gezondheid beïnvloeden als ze vrij baan krijgen. Gelukkig zijn er talloze manieren om te leren omgaan met uw negatieve emoties en uw gedachten de goede kant op te sturen.

Om uzelf en uw omgeving te beschermen tegen de gevolgen van overmatige negativiteit, moet u eerst begrijpen hoe de wereld om u heen wordt beïnvloed door uw emoties en hoe uw emoties worden beïnvloed door de wereld om u heen. Dit is tweerichtingsverkeer, of zelfs een snelweg vol knooppunten. Emoties zijn bij wijze van spreken besmettelijker dan de griep.

Waarom steken negatieve emoties zo snel de kop op?

Onderzoek naar verschillende gewoonten en gevoelens, zowel positieve als negatieve, toont aan dat emoties kunnen overslaan op anderen. Een onderzoek naar de interpersoonlijke werking van negativiteit wees uit dat het delen van negatieve ideeën over een derde partij een heel effectieve manier is om een band met iemand op te bouwen. Twee personen komen met andere woorden nader tot elkaar doordat ze iemand anders allebei niet mogen.¹ Hoewel dit twee mensen in eerste instantie met elkaar kan verbinden, is het geen gezonde basis voor een vriendschap. Dit verschijnsel is waarschijnlijk een overblijfsel uit vroegere tijden, toen samenkomen in kleine groepen en het beschouwen van andere groepen als ‘vijandelijk’ de kans om te overleven kon vergroten.

Tegenwoordig zijn dergelijke bindingspatronen niet meer functioneel en kan het zelfs zorgen voor een ‘anti-overlevingseffect’. Wat de mens vroeger hielp om te overleven is nu dus een gedragswijze die negatief ingestelde mensen en slechte invloeden in ons leven aantrekt. Dit komt overeen met resultaten uit andere onderzoeken waaruit blijkt dat de kans dat u zich ongelukkig voelt, al verdubbelt nadat u slechts één negatieve ervaring hebt gehad.²

Hoe ga ik om met negatieve emoties?

Gelukkig zijn blijdschap en vriendelijkheid ook aanstekelijk. Net zoals u kunt leren omgaan met negatieve emoties, kunt u ook leren hoe u zich positiever kunt voelen. Het effect van het verrichten van één goede daad kan zich verspreiden door middel van ingewikkelde sociale relaties, waardoor u mensen zou kunnen beïnvloeden die u misschien nooit zult ontmoeten.³ Sterker nog, voor elke ‘gelukkige’ vriend of vriendin die u hebt, stijgt de kans dat u zelf gelukkig bent met bijna 10 procent.⁴ We trekken de gedachten en emoties waar wij ons als mens op concentreren ook aan. Bovendien beschikt de mens over het primitieve instinct om de gezichtsuitdrukkingen, lichaamstaal en manier van spreken van ons gezelschap over te nemen, waardoor we nog sneller emoties ‘overnemen’ van de mensen met wie we het meeste omgaan.⁵

Duidelijk is dat onze emoties de mensen om ons heen beïnvloeden én dat de mensen om ons heen onze emoties beïnvloeden.⁶ Als u veel tijd doorbrengt met mensen die negatieve ervaringen en emoties hebben, zult u uw eigen gevoelens en emoties als gevolg daarvan aan hen aanpassen.

Daar staat tegenover dat u zich meer zult gaan richten op positieve dingen, mensen, ervaringen, ideeën en concepten als u tijd doorbrengt met mensen die ingesteld zijn op plezier, dankbaarheid, geluk en andere positieve emoties.

Dit is thuis het gemakkelijkst, waar we de meeste controle hebben over ons eigen leven. U kunt zelf kiezen wie u binnenlaat, welke muziek u draait en naar welke tv-zender u kijkt. Het lijkt misschien wat banaal, maar deze omgevingsfactoren kunnen een grote invloed hebben op uw mentale gezondheid.

Na een stressvolle dag kan het helpen om thuis te komen in uw eigen vertrouwde omgeving en tijd door te brengen met vrienden met een positieve instelling, naar vrolijke muziek te luisteren, een luchtig tv-programma te kijken, een motiverend boek te lezen of iets anders te doen dat u helpt minder stress te voelen en uw gemoedstoestand weer een duwtje in positieve richting te geven. Zo verkleint u het risico dat u negatieve emoties blijft voelen.

Omgaan met negatieve emoties op het werk

Op het werk moet u misschien iets meer uw best doen om negatieve emoties af te weren. Dit komt doordat we hier vaak niet kunnen kiezen met wie we omgaan. Soms is er gewoon geen ontkomen aan negativiteit op de werkvloer; een baas die tegen zijn werknemers schreeuwt, een collega die over andere collega’s roddelt.

Als u negatieve emoties om u heen opmerkt, kunt u voorkomen dat ze op u overslaan door de positiever ingestelde mensen op de werkvloer op te zoeken, mensen die plezier hebben in hun werk. Als u tijd en energie investeert in deze relaties, zult u met uw welwillendheid en positiviteit een positief domino-effect veroorzaken en de negativiteit tegengaan. Vervolgens kan er een sneeuwbaleffect ontstaan, doordat steeds meer collega’s het verschil voelen als ze niet blijven hangen in negativiteit. Dit kan niet alleen leiden tot minder stress en een fijner gevoel, maar ook tot een betere samenwerking, minder conflicten en verbeterde werkprestaties.⁷

Of u nu op het werk of thuis bent, uitgaat met vrienden of nieuwe mensen ontmoet tijdens een etentje, bedenk dat u niet op elke negatieve invloed waarmee u te maken krijgt hoeft te reageren.

Negatief ingestelde mensen zoeken vaak andere mensen op met dezelfde mindset. Als u nadenkt over negatieve emoties, kunt u zich waarschijnlijk wel een gesprek herinneren waarin iemand heeft geprobeerd u te laten klagen over een of andere persoon of situatie. Denk er de volgende keer dat u zich in een dergelijke situatie bevindt aan dat u hier niet op hoeft te reageren. U hoeft het er niet mee eens te zijn en negatieve gevoelens niet binnen te laten. U hoeft ook niet de confrontatie aan te gaan met uw gesprekspartner, wat een discussie kan veroorzaken.

Wat als u negatieve personen of situaties niet kunt vermijden?

Als u niet kunt ontkomen aan het gezelschap van mensen met negatieve emoties, dan is de beste tactiek om u gewoon niet te laten beïnvloeden door negatieve opmerkingen. Denk even na over wat u er zelf van vindt en zorg ervoor dat u uzelf en uw behoefte om positief te blijven trouw blijft.

Neem vervolgens zo snel mogelijk op een beleefde manier afstand van de situatie. Op het werk kunt u bijvoorbeeld zeggen dat u een deadline moet halen. Tijdens een etentje kunt u zeggen dat u een drankje gaat halen.

Net als bacteriën zijn emoties overdraagbaar. Als we ons hier niet tegen wapenen, worden we zonder dat we het doorhebben besmet met negatieve emoties. De beste manier om immuun te worden voor negatieve emoties is om ervoor te kiezen om te gaan met andere mensen die bewust positief zijn ingesteld.

1. Bosson, Jennifer K., Amber B. Johnson, Kate Niederhoffer, and William B. Swann. “Interpersonal Chemistry through Negativity: Bonding by Sharing Negative Attitudes about Others.” Personal Relationships 13, no. 2 (2006): 135–50. https://doi.org/10.1111/j.1475-6811.2006.00109.x [↩]
2. Hill, Alison L. et al. “Emotions as Infectious Diseases in a Large Social Network: The SISa Model.” Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 277.1701 (2010): 3827–3835. PMC. Web. 3 May 2017 [↩]
3. James H. Fowler and Nicholas A. Christakis. “Cooperative behavior cascades in human social networks.” PNAS 2010 107 (12) 5334-5338; published ahead of print March 8, 2010, doi:10.1073/pnas.0913149107 [↩]
4. Christakis, Nicholas A, and James Fowler. “SOCIAL NETWORKS AND HAPPINESS.” SOCIAL NETWORKS AND HAPPINESS | Edge.org, n.d. https://www.edge.org/conversation/social-networks-and-happiness [↩]
5. Colino, Stacey. “Are You Catching Other People’s Emotions?” U.S. News & World Report, n.d. https://health.usnews.com/health-news/health-wellness/articles/2016-01-20/are-you-catching-other-peoples-emotions [↩]
6. Larson, Reed W., and David M. Almeida. “Emotional Transmission in the Daily Lives of Families: A New Paradigm for Studying Family Process.” Journal of Marriage and the Family 61, no. 1 (1999): 5. https://doi.org/10.2307/353879 [↩]
7. Barsade, Sigal G. “The Ripple Effect: Emotional Contagion and Its Influence on Group Behavior.” Administrative Science Quarterly 47, no. 4 (2002): 644. https://doi.org/10.2307/3094912 [↩]